TCMB’den Acil Toplantı Kararı – 21 Mart 2020
Politika faizinde 100 baz puan indirim… TCMB 19 Mart’taki PPK toplantısından iki gün önce acil toplanarak koronavirüs salgınının etkilerine karşı bir dizi önlem açıkladı. Bunlardan ilki politika faizinde 100 baz puan indirim oldu. Böylece %10.75 seviyesindeki haftalık repo faizi %9.75’e düşürüldü. Bizim beklentimiz de politika faizinin 100 baz puan indirilmesi yönündeydi. TCMB açıklamasında korona virüsün Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin devamının önemine işaret etmiş; ancak faiz indiriminin gerekçesi olarak başta ham petrol ve metal fiyatları olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki keskin düşüş ve küresel ticaret hacmindeki zayıflama ve seyahat kısıtlamaları gibi önlemlere bağlı olarak toplam talep koşullarının enflasyonu sınırlayıcı etkisine vurgu yapmış.
Bankaların ihtiyaç duyduğu tüm likidite sağlanacak… Haftalık repo faizinde indirimin yanı sıra TCMB bankalar, reel sektör ve ihracatçılar için bir dizi önlem açıkladı. Bunlardan bankalar için açıklanan önlemler şu şekilde:
– TCMB her gün düzenlenen haftalık repo ihalelerinin yanı sıra ihtiyaç duyulan günlerde 91 günlük repo ihaleleriyle ek likidite sağlayacak. Repo ihalelerinden sağlanan likidite depoya çevrilebilecek.
– Piyasa yapıcı bankaların açık piyasa işlem limitleri arttırılacak
– 1, 3 ve 6 ay vadeli ABD doları karşılığı swap ihalelerine devam edilecek; ihaleler Euro ve altın karşılığı da düzenlenebilecek.
– Reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık (ZK) tüm vade dilimlerinde tüm yükümlülükler için 500 baz puan düşürülecek. Böylece %19 olan ve 1 yıla kadar mevduatlar için geçerli ZK’lar %14, %15 olan 1 yıldan uzun mevduatlara uygulanan ZK’lar %10’a düşürülecek. Bu sayede bu bankalara yaklaşık 5,1 milyar ABD doları karşılığı döviz ve altın cinsi likidite verilmesi bekleniyor. Uygulama 6 Mart tarihli yükümlülük döneminden itibaren geçeli olacak ve 20 Mart’taki tesis döneminde başlayacak.
– Bankacılık sektörüne sağlanacak imkânların toplam tutarının, sistemin fonlama ihtiyacının yüzde 25’i ile sınırlı kalacağı öngörülmektedir.
Reel sektöre kesintisiz kredi… Bankaların yeni likidite imkanlarından reel sektöre kesintisiz kredi akışı sağlaması hedeflenmiş ve likidite imkanlarından yararlanma sağlayacakları kredi tutarları ile ilişkilendirilmiştir. Bu çerçevede;
– 91 günlük repo ihalelerinde politika faizinin 150 baz puan aşağısında yani %8.25 oranla likidite sağlanacak.
– 1 yıl vadeli döviz karşılığı TL swap ihalesi düzenlenecek. Bu swap ihalelerinde politika faiz oranının 100 baz puan altında faiz oranı üzerinden ABD doları, Euro veya altın karşılığı Türk lirası likidite sağlanacak.
İhracatçılara vade kolaylığı… TCMB ihracat başta olmak üzere döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerine yönelik aşağıdaki önlemleri aldı:
· 18 Mart – 30 Haziran 2020 arasında vadesi gelecek reeskont kredisi geri ödemelerine 90 güne kadar vade uzatım imkânı tanındı. Böylece 7,6 milyar dolar karşılığı reeskont kredisi geri ödemesi ertelenebilecek.
· Kredi taahhüdü açık olan reeskont kredileri ile 18 Mart – 30 Haziran 2020 arası kullanılacak reeskont kredilerine 12 ay ek taahhüt kapama süresi verildi; böylece bu kredilerin taahhüt kapatma süresi 24 aydan 36 aya çıkartıldı.
· Mevcut reeskont kredisi azami vadeleri, 20 Mart 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kısa vadeli kullanımlar için 120 günden 240 güne, daha uzun vadeli kullanımlar için ise 720 güne çıkartıldı.
Reel kredi büyümesi şartı reel sektöre kesintisiz krediyi zorlaştırabilir… TCMB’nin bu düzenlemelerinin kısa vadede likidite sıkışıklığı yaşamamak için önemli olduğunu ancak koronavirüs salgını dolayısıyla reel sektörde oluşacak zararı önleme konusunda yetersiz olduğunu düşünüyoruz. Likidite imkanlarının reel sektöre kullanıldığı ölçüde bankalara tahsis edilmesi kredilerin doğru bir şekilde kanalize edilmesi için oldukça önemli ancak reel kredi büyümesini sağlayamayan bankaların müşterisi olan reel kesimin kredilere erişiminde sıkıntı yaşaması alınan önlemlerin etkinliğini azaltacaktır. Bu yüzden gelişmelerin negatif yönde devam etmesi durumunda TCMB’nin bu kısıtı kaldırmasını bekleriz.
